1. Zezwolenie na pobyt czasowy

Zezwolenie na pobyt czasowy udziela się cudzoziemcowi na jego wniosek, jeśli spełnia on wymogi określone ze względu na wskazany cel pobytu, który uzasadnia pozostawanie przez niego na terytorium Polski przez okres powyżej 3 miesięcy (patrz szczegółowe rodzaje zezwolenia na pobyt czasowy

W ramach procedury udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy bada się szereg okoliczności, w oparciu o które wypracowany został szereg przesłanek negatywnych. Wszczęcia postępowania w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy odmawia się więc, gdy:

• cudzoziemcowi udzielono zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE;
• cudzoziemiec przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy Schengen upoważniającej tylko do wjazdu na to terytorium;
• cudzoziemiec przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na krótkotrwałe okoliczności (jak konieczność stawiennictwa przed krajowym organem, ze względów osobistych etc.);
• cudzoziemcowi udzielono zgody na pobyt tolerowany, zgody na pobyt ze względów humanitarnych, azylu, ochrony uzupełniającej lub ochrony czasowej lub nadano mu status uchodźcy w Rzeczypospolitej Polskiej;
• cudzoziemiec ubiega się o nadanie statusu uchodźcy lub o udzielenie azylu,
• cudzoziemiec jest zatrzymany, umieszczony w strzeżonym ośrodku lub w areszcie dla cudzoziemców, odbywa karę pozbawienia wolności lub jest tymczasowo aresztowany oraz gdy stosuje się wobec niego środek zapobiegawczy w postaci zakazu opuszczania kraju;
• cudzoziemiec został zobowiązany do dobrowolnego powrotu i nie upłynął jeszcze termin;
• jest obowiązany opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
• przebywa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej;
• przy składaniu wniosku o udzielenie mu zezwolenia na pobyt czasowy nie złożył odcisków linii papilarnych w celu wydania karty pobytu, choć był do tego obowiązany.

Z kolei podstawą do odmowy udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy jest sytuacja, w której:

• okoliczności wskazane przez cudzoziemca nie uzasadniają jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące;
• cudzoziemiec jest wpisany do wykazu osób, których pobyt na terytorium RP jest niepożądany lub gdy znajduje się w Systemie Informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu, a także gdy wymagają tego względy obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego;
• w przeszłym postępowaniu w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy cudzoziemiec:
  1. złożył on wniosek zawierający nieprawdziwe dane osobowe lub fałszywe informacje lub dołączył do niego dokumenty zawierające takie dane lub informacje
  2. zeznał on nieprawdę lub zataił prawdę albo podrobił lub przerobił do-kument w celu użycia go jako autentycznego lub takiego dokumentu używał jako autentycznego;
• cudzoziemiec zalega z uiszczeniem podatków lub innych należności
• cudzoziemiec nie wyraża zgody na leczenie obowiązkowe w świetle innych przepisów;
• cudzoziemiec złożył wniosek podczas nielegalnego pobytu na terytorium RP.

Wniosek o zezwolenie na pobyt czasowy składa się osobiście nie później niż w ostatnim dniu legalnego pobytu na terenie RP w Wydziale do Spraw Cudzoziemców Urzędu Wojewódzkiego na odpowiednim formularzu (4 egzemplarze), załączając aktualną fotografię (4 egzemplarze) i dokumenty potwierdzające okoliczności w nim przedstawione. Opłata od wniosku to 340 zł. Termin rozpatrzenia wniosku to dwa miesiące. Zezwolenie wydaje się maksymalnie na okres 3 lat.

Wyszczególnione w ustawie rodzaje zezwolenia na pobyt czasowy to:

• zezwolenie na pobyt czasowy i pracę
• w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji
• w celu wykonywania pracy przez cudzoziemca delegowanego przez pracodawcę zagranicznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
• w celu prowadzenia działalności gospodarczej, w celu kształcenia się na studiach
• w celu prowadzenia badań naukowych
• zezwolenie na pobyt czasowy dla członków rodzin obywateli RP oraz członków rodzin cudzoziemców
• ze względu na okoliczności wymagające krótkotrwałego pobytu
• ze względu na inne okoliczności

2. Zezwolenie na pobyt stały

Zezwolenie na pobyt stały wydawane jest na czas nieoznaczony na wniosek cudzoziemca. By móc je otrzymać musi on spełniać jedną z poniższych przesłanek:

1. być dzieckiem cudzoziemca, któremu udzielono zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE będącym pod jego władzą rodzicielską: a) urodzonym po udzieleniu temu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE lub b) urodzonym w okresie ważności zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego temu cudzoziemcowi
2. być dzieckiem obywatela polskiego pozostającym pod jego władzą rodzicielską
3. być osobą o polskim pochodzeniu i zamierzać osiedlić się w Polsce na stałe
4. pozostawać związku małżeńskim z obywatelem polskim przez co najmniej 3 lata przed dniem, w którym złożył wniosek o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały, i bezpośrednio przed złożeniem tego wniosku przebywać nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres co najmniej 2 lat na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy;
5. być ofiarą handlu ludźmi i:
   1. przebywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio przed złożeniem wniosku stały przez okres co najmniej 1 roku,
   2. współpracować z organami ścigania w postępowaniu karnym,
   3. mieć uzasadnione obawy przed powrotem do państwa pochodzenia;
6. bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały przebywać nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez co najmniej 5 lat na podstawie statusu uchodźcy, ochrony uzupełniającej lub zgody na pobyt ze względów humanitarnych, lub
7. bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie mu zezwolenia na pobyt stały przebywać nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres nie krótszy niż 10 lat na podstawie zgody na pobyt tolerowany;
8. mieć azyl na terytorium Polski lub
9. posiadać ważną Kartę Polaka i planować osiedlenie się na terenie Polski na stałe.

Ustawa o cudzoziemcach przewiduje także szereg przesłanek negatywnych, w przypadku zaistnienia których automatycznie odmawia się udzielenia zezwolenia lub nawet wszczęcia postępowania. Sytuacja taka zachodzi gdy cudzoziemiec:

• przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nielegalnie, na podstawie wizy nieuprawniającej go do pozostawania na terenie kraju lub innego pozwolenia nieodpowiedniego dla jego sytuacji;
• jest zatrzymany, aresztowany, odbywa karę pozbawienia wolności etc;
• został zobowiązany do powrotu
• został zobowiązany do opuszczenia terytorium Polski
• przebywa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej
• nie złożył odcisków linii papilarnych w celu wydania karty pobytu
• jest wpisany do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany lub znajduje się w Systemie Informacyjnym Schengen do celów odmowy wjazdu
• podstawą ubiegania się o zezwolenie jest zawarcie przez niego związku małżeńskiego z obywatelem polskim, a związek małżeński został zawarty w celu obejścia niniejszej ustawy, lub
• w postępowaniu w sprawie udzielenia mu tego zezwolenia podał nieprawdziwe informacje;
• zalega z uiszczeniem podatków lub innych należności.

3. Zezwolenie na pobyt rezydenta długotermiowego UE

Zezwolenie to udziela się cudzoziemcowi, który przbywał na terytorium Polski legalnie i nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat, a ponadto posiada źródło regularnego i stabilnego dochodu wystarczające na pokrycie kosztów utrzymania jego i osób znajdujących się na jego utrzymaniu, a także posiada aktualne ubezpieczenie zdrowotne.

4. Zezwolenie na osiedlenie się

W związku z wejściem w życie w dniu 1 maja 2014 r. ustawy o cudzoziemcach z dnia 12 grudnia 2013 r. wszelkie wydane przed tym dniem zezwolenia na osiedlenie się stały się, z mocy prawa, zezwoleniami na pobyt stały (art. 507 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach). Od tego momentu zezwolenia na osiedlenie się przestały istnieć jako element systemu regulacji pobytu cudzoziemców na terytorium Polski.

5. Pobyt cudzoziemca a obywatelstwo

Legalny pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długotreminowego UE stanowi jeden z istotnych elementów w procesie ubiegania się o uznanie za obywatela polskiego. Ponadto osobisty kontakt z krajem, wiążący się również z pobytem na jego terytorium, może zostać uwzględniony jako okoliczność przemawiająca za nadaniem obywatelstwa polskiego przez Prezydenta RP. W celu uzyskania bliższych informacji dotyczących obywatelstwa polskiego i sposobów jego nabycia, zapraszamy na stronę internetową:

www.obywatelstwo.eu

legalizacja pobytu